فرايند مشارکت در تدوين استانداردها

یک استاندارد بین‌المللی در واقع ماحصل توافق اعضای ایزو است. بدین معنی که ممکن است استانداردی با مشارکت سازمان‌های ملی استانداردی کشورهای عضو توسعه یابد. فرآیند توسعه استاندارد در ایزو مطابق دياگرام زير دارای شش گام است: 

 

گام اول: ارایه پیشنهاد. در این گام نیاز به یک استاندارد بین‌المللی تصویب می‌شود. برای این منظور یک پیشنهاد جدید یا NP (New Proposal) تهیه شده و برای رای‌گیری به کمیته فنی متناظر و کمیته‌های فرعی مرتبط ارسال شده تا در صورت تصویب، در برنامه‌های کاری کمیته فنی قرار گیرد. پیشنهاد جدید (NP) تصویب می‌شود اگر اکثریت اعضای فعال (P) کمیته فنی/کمیته فرعی به آن رای مثبت داده و حداقل 5 عضو فعال (P) تعهد خود را برای مشارکت فعال در این پروژه اعلام کنند. پس از تصویب پروژه، به طور معمول یک مدیر پروژه برای آن انتخاب می‌شود.

گام دوم: آماده‌سازی. در این گام معمولاً یک کارگروه‌ از متخصصین و یک رییس (که همان مدیر پروژه است)، به منظور تهیه «پیش‌نویس استاندارد»، توسط کمیته فنی/کمیته فرعی مشخص می‌شود. کارگروه موظف است پیش‌نویس‌ را به‌نحوی تهیه کند که مورد توافق تمامی اعضای کارگروه (از حیث کیفی و فنی) قرار گیرد. این کار معمولاً از طریق تهیه نسخ مختلف و کسب نظرات اعضا و لحاظ کردن آن، انجام می‌شود. نسخه نهایی شده که «پیش‌نویس کمیته» یا CD (Committee Draft) نام دارد، برای کسب نظر و اطلاع‌رسانی به کمیته فنی/کمیته فرعی متناظر ارسال می‌شود.

گام سوم: بررسی در کمیته فنی. «پیش‌نویس کمیته» یا CD به محض دریافت، توسط دبیرخانه مرکزی ایزو ثبت می‌شود. این نسخه به منظور بیان نقطه‌نظرات، و در صورت نیاز، رای‌گیری بین اعضای فعال (P) کمیته فنی/کمیته فرعی توزیع می‌شود. در این مرحله، نسخه ارایه به منظور حصول به یک اجماع بر سر محتوای فنی استاندارد، بررسی و اصلاح خواهد شد. پس از تصویب، متن استاندارد به عنوان «پیش‌نویس استاندارد بین‌المللی» یا DIS (Draft International Standard) شناخته می‌شود.

گام چهارم: استعلام. در این گام «پیش‌نویس استاندارد بین‌المللی» یا DIS توسط دبیرخانه مرکزی ایزو برای تمامی اعضای عادی به منظور رای‌گیری و/یا بیان اعلام نظرات و توضیحات، در یک بازه پنج ماهه، ارسال می‌شود. پس از گذشت مدت فوق، و جمع‌بندی آرا، اگر بیش از دو سوم اعضای فعال (P) کمیته فنی/کمیته فرعی به آن رای مثبت داده و بیش از یک چهارم کل آرا منفی نباشد، آن‌گاه نسخه به عنوان «پیش‌نویس نهایی استاندارد بین‌المللی» یا FDIS (Final Draft International Standard) تصویب می‌شود. چنان‌چه به هر دلیلی شرایط تصویب محقق نشد، متن استاندارد مجدداً به کمیته فنی/کمیته فرعی ارایه‌کننده برای مطالعه بیشتر و تکمیل، عودت داده خواهد شد. پس از ویرایش، متن استاندارد باید مجدداً همین روال را تا تصویب نهایی دنبال کند.

گام پنجم: تصویب. در این گام «پیش‌نویس نهایی استاندارد بین‌المللی» یا FDIS توسط دبیرخانه مرکزی ایزو برای تمامی اعضای عادی به منظور رای‌گیری «بله/خیر»، در یک بازه دو ماهه، ارسال می‌شود. در این رای‌گیری اعضا فقط حق رای «بله» (موافقت با متن استاندارد) و «خیر» (مخالفت با متن استاندارد) را دارند. اگر چنان‌چه در این بازه‌ی زمانی نظرات فنی دریافت شود، آن‌ها در این نسخه لحاظ نشده بلکه به منظور استفاده در نسخ اصلاحی بعدی این استاندارد بین‌المللی، ثبت و نگهداری خواهد شد. پس از گذشت مدت فوق، و جمع‌بندی آرا، اگر بیش از دو سوم اعضای فعال (P) کمیته فنی/کمیته فرعی به آن رای «بله» داده و بیش از یک چهارم کل آرا «خیر» نباشد، آن‌گاه نسخه به عنوان «استاندارد بین‌المللی» یا IS (International Standard) تصویب می‌شود. چنان‌چه به هر دلیلی شرایط تصویب محقق نشد، متن استاندارد مجدداً به کمیته فنی/کمیته فرعی ارایه‌کننده برای مطالعه بیشتر و تکمیل، عودت داده خواهد شد. پس از ویرایش، متن استاندارد باید مجدداً همین روال را تا تصویب نهایی دنبال کند.

گام ششم: نشر. در این گام «استاندارد بین‌المللی» برای چاپ و نشر در اختیار دبیرخانه مرکزی ایزو قرار می‌گیرد. در این گام ممکن است فقط برخی تغییرات جزیی ویراستاری در آن لحاظ شود.

 

 

چرخه حیات استاندارد در این‌جا پایان نمی‌یابد. تمامی استانداردهای ایزو حداقل در یک بازه پنج ساله توسط اعضای عادی مورد بررسی و مرور قرار می‌گیرد. اکثریت اعضای فعال (P) کمیته فنی/کمیته فرعی تصمیم می‌گیرند که آیا استاندارد باید دوباره تایید شود، یا بازنگری و اصلاح شود، یا با استاندارد دیگری تلفیق شود، و یا منسوخ شود.

 

 

بازدید: 3836
دسته بندی: کمیته JTC1

آخرین صورت جلسات

چهارشنبه, 24 تیر 1394 19:41  
چهارشنبه, 24 تیر 1394 19:41  
چهارشنبه, 24 تیر 1394 19:41  
چهارشنبه, 24 تیر 1394 19:41  
چهارشنبه, 24 تیر 1394 19:41  
ادامه

پایگاه دانش